از آنجا که امروزه کارمزد خدمات، اصلیترین بخش درآمد در سیستم بانکی دیگر کشورهاست، بنابراین حرکت بانکهای ایرانی به سمت بانکداری کارمزد محور به عنوان یک ضرورت مهم محسوب میشود که باید با شناسایی و توسعه انواع خدمات ارزی و ریالی و همچنین بهرهبرداری از امکانات الکترونیکی و مدرن دنبال شود.
بنابر اعلام بانک ملی ایران، کارمزدهای دریافتی خدمات، بخش اعظم درآمد بانکهای خارجی را شامل میشود و در واقع درآمد ناشی از تسهیلات پرداختی سهم بسیار ناچیزی در درآمد کل بانکهای مذکور دارد. از همین رو در راستای ایجاد تنوع در پرتفوی درآمدی و پرداختن به مقوله درآمدهای غیرمشاع، از مهمترین اهداف سیستم بانکی کشور به حساب میآید.
درآمدهای غیرمشاع به درآمدهای حاصل از تسهیلات ارزی پرداختی، درآمد حاصل از سرمایهگذاری و سپردهگذاریهای ارزی، سود حاصل از نتیجه معاملات ارزی، حقالوکاله ارزی، دریافت کارمزد برای عملیات بانکی، فروش داراییهای ثابت و سایر درآمدها گفته میشود که بر این اساس بانکها میتوانند از طریق متنوع کردن درآمدهای خود در مواجه با شرایط مختلف، ثبات جریان درآمدی خود را حفظ کرده و دچار افت میزان سوددهی نشوند.
از طرفی درآمدزایی بانکها از طریق سود تسهیلات، پیامدهایی همچون افزایش مطالبات معوق بانکی و قفل شدن منابع را به همراه دارد که این امر خود موجب افزایش ریسک بانکها و پایین آمدن قدرت تسهیلاتدهی میشود. البته با توجه به بانک محور بودن اقتصاد کشور ما، عمده فعالیتهای تجاری و صنعتی متکی بر سیستم بانکی است و بخش اعظم تأمین مالی با استفاده از انواع تسهیلات انجام میشود که این وضعیت منجر به افزایش قابل توجه سهم درآمد بانکها از این محل شده است؛ هرچند که ریسک عدم وصول مطالبات و درآمدهای پیشبینی شده و از طرفی توسعه روزافزون بانکداری الکترونیک، الزام حرکت بانکها به سمت بانکداری کارمزد محور را ایجاد میکند.
بر این اساس اهمیت دریافت کارمزد برای ارائه خدمات مالی به منظور تداوم کسبوکار بانکی بر کسی پوشیده نیست؛ اما در برخی موارد رقابت شکلگرفته در صنعت بانکداری کشور، مانع اهتمام عملی بانکها به این مقوله شده است. در حالی که در تمام دنیا، مشتریان بابت گرفتن هر خدمتی از بانک ملزم به پرداخت کارمزد هستند.
تسهیلات محوربودن، علاوه بر عقبماندگی بانکها از پیشرفتهای روز دنیا، آشفتگی بازار در بخش نرخ سود تسهیلات بانکی را نیز رقم میزند و به همین علت هم تغییر مدل کسب وکار بانکها و تغییر رویکرد درآمدی آنها از تسهیلات به کارمزد خدمات در کشور به عنوان یک ضرورت اجتنابناپذیر به نظر میرسد و باعث افزایش کیفی خدمات ارائه شده و جلب رضایت هر چه بیشتر مشتریان میشود